با ورود جبری تجدد و فروپاشی خانواده­های گسترده­ی پدر سالار پیشین و گذار و تقلیل این سازه­ی اجتماعی به  واحد های هسته­ای و کوچک، بی آن که زمینه­ های ذهنی و عینی آن تولید و شکل گرفته باشد، بیم آن می­ رود که؛ این مهم ترین نهاد اجتماعی در روزگار ما نتواند کارکرد های به هنجار اسلامی و اجتماعی خود را به درستی انجام دهد از این رو، گفتگو از خانواده و جایگاه و کنش­های بی­ شمار آن بیش از پیش ضروری به نظر می­رسد.

در منظومه لیلی و مجنون نظامی، نمود هایی از خانواده و کنش­های آن را می­ توان دید که قابل بررسی و تحلیل است. خانواده در لیلی و مجنون ،خانواده ه­ای مرد سالار، گسترده ، تک همسر و به دور از نقش همه­ی اعضاء است.

این پژوهش بر آن سر است تا با بهره­ گیری روش­مندانه از تکنیک تحلیل محتوا و توصیف بن مایه ­های این گنجینه و از طریق مطالعه بینا متنی به درون این منظومه رخنه نموده تا ابعاد ، جلوه­ ها و ساحت­ های گوناگون خانواده در آن را نشان دهد.