در تاریخ بلوچستان شخصیت های علمی ، ادبی و فرهنگی زیادی وجود داشته اند که
متاسفانه برای همه نا آشنا می باشند. یکی از شخصیت ها شاعر بزرگ بلوچستان محمد عبدالله
روانبد می باشد. وی اشعار متعددی به زبان های مختلف سروده است. یکی از مهم ترین
اشعار وی شعر ما بلوچیم می باشد که در این نوشتار به بررسی جامعه شناختی و انسان
شناختی این شعر پرداخته شده است. بیشتر توصیه وی در این شعر دست کشیدن از جنگ
های داخلی است و از همگان می خواهد که عزم خود را جزم نموده و برای آبادانی بلوچستان
تلاش نمایند. همچنین در این مقاله به اتفاقاتی که در عصر زندگی شاعر و قبل از آن
بلوچستان افتاده ، اشاره شده است. عمده این اتفاقات حضور دولت مدرن در بلوچستان ،
طغیان دادشاه و ... می باشند که به شرح هر کدام به طور مفصل پرداخته می شود.